به گزارش اقتصادران، هر سال از همین روزهای ابتدایی تیرماه مسوولان در حوزه آموزش و پرورش در مصاحبه‌هایی شرایط ثبت نام در مدارس دولتی و غیر دولتی را اعلام می‌کنند. این مصاحبه‌ها اغلب با دستورالعمل‌هایی است که مدارس موظف به اجرای آن هستند و تخلف از آنها می‌تواند پیگرد قانونی داشته باشد اما… عدم دریافت شهریه در مدارس دولتی، تعیین سقف شهریه برای مدارس غیر انتفاعی و … از مواردی است که هر ساله در دستورالعمل‌های وزارت آموزش و پرورش به روز می‌شود اما مساله اینجاست که این دستورالعمل‌ها تا چه میزان قابلیت اجرایی دارند و چه میزان نظارت برای اجرای آنها از سوی این وزارتخانه صورت می‌گیرد. اینکه تنها آموزش پرورش اعلام کند که مدارس دولتی حق ندارند برای ثبت نام دوره ابتدایی شهریه دریافت کنند أولا مجوز را برای دریافت شهریه درمقاطع تحصیلی بالاتر صادر می‌کند و این در حالی است که طی سه سال گذشته تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان به دلیل مسائل مالی و عدم توانایی در تامین هزینه‌های تحصیل مجبور به ترک تحصیل شده‌اند. از طرف دیگر این قانون عدم دریافت شهریه برای مقطع ابتدایی چطور مورد پیگیری و نظارت قرار می‌گیرد که مسوولان از اجرای صد در صد آن اطمینان حاصل کنند.
قوانینی که ضمانت اجرایی ندارند
بدون شهریه هم هزینه‌های تحصیلی سر به فلک کشیده
علیرضا آسیابانی، کارشناس آموزش نیز در این باره به تعادل می‌گوید: مساله اینجاست که بدون اینکه مدارس شهریه‌ای هم دریافت کنند به مدد تورم و گرانی‌های حاکم بر جامعه هزینه تحصیل برای هر دانش‌آموز در هر مقطع تحصیلی به طرز باورنکردنی افزایش یافته است.
او می‌افزاید: بسیاری از خانواده‌ها نه تنها توان پرداخت شهریه را ندارند که حتی توان خرید لوازم التحریر مورد نیاز فرزندان‌شان را نیز ندارند. وقتی قیمت کتاب‌هایی که آموزش و پرورش به دانش‌آموزان می‌دهد تا این حد افزایش پیدا کرده قطعا نمی‌توانیم از فروشندگان لوازم التحریر انتظار داشته باشیم متضرر شوند.
محو عدالت آموزشی زیر سایه فقر و تبعیض
این کارشناس آموزش می‌گوید: متاسفانه عدالت آموزشی در کشور ما زیر سایه فقر و تبعیض از میان رفته است. یک سری افراد هستند که برای تامین اندک هزینه‌های تحصیلی هم با مشکلات بسیاری مواجهند و در شرایط کنونی حتی مدارس دولتی هم از اولیا به عناوین مختلف طلب پول می‌کنند و عده‌ای دیگر هم با پرداخت هزینه‌های چند صد میلیونی در مدارس غیر انتفاعی تحصیل کرده و حالا با شرط معدل قرار است رتبه‌های برتر کنکور را به خود اختصاص دهند چرا که می‌توانند به دلیل پول داشتن از مزیت‌های تبعیض موجود در جامعه بهره مند شوند.
مدارس دولتی هم قوانین خاص خود را دارند
آسیابانی اظهار می‌دارد: اینکه آموزش و پرورش بگوید مدارس دولتی حق دریافت پول دارند یا ندارند هیچ تغییری در میزان بازماندگی از تحصیل ندارد. تا زمانی که ما نتوانیم برای تمامی افراد جامعه شرایط تحصیلی یکسانی را فراهم کنیم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که آمار رو به افزایش ترک تحصیل را کاهش دهیم. او می‌افزاید: حالا دیگر در مدارس دولتی هم قوانین خاص مدیر مدرسه اجرا می‌شود. از دریافت شهریه به عناوین مختلف دیگر تا شرط معدل برای ثبت نام و … تمامی این موارد از نظر آموزش و پرورش خلاف قانون است اما سوال اینجاست که این وزارتخانه تا چه میزان بر اجرایی شدن قوانینی که خود ابلاغ می‌کند نظارت دارد. این کارشناس آموزش می‌گوید: ما نمی‌توانیم تمام مسوولیت‌های خود را به گردن مردم بیندازیم و به جای نظارت دقیق از مردم انتظار داشته باشیم با دیدن تخلفات شکایت کنند و موارد را گزارش دهند. بسیاری از خانواده‌ها از ترس اینکه فرزندشان از حق تحصیل محروم نشود در مقابل تخلفات مدارس سکوت می‌کنند اما این وظیفه آموزش و پرورش است که مدارس را مکلف به اجرای قوانین کند.
عدم ثبت‌نام به دلیل «نمره» تخلف است
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه هیچ مدرسه دولتی هنگام ثبت‌نام حق دریافت پول از والدین ندارد گفت: هیچ مدیری اجازه ندارد دانش‌آموز را به خاطر معدل یا کیفیت نمره در مدرسه دولتی ثبت‌نام نکند؛ در صورت انجام، همکاران واحد ارزیابی عملکرد مساله را پیگیری و مشکل را برطرف می‌کنند. حمید طریفی با بیان اینکه ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس دولتی صددرصد رایگان است گفت: اجباری در کمک به مدرسه وجود ندارد و خانواده‌ها تنها در قالب انجمن اولیاء و مربیان کمک‌های خود را پرداخت می‌کنند. افزود: هنگام ثبت‌نام هیچ مدرسه‌ای حتی مدارس هیات امنایی که فعالیت فوق برنامه را به صورت اختیاری ارایه می‌دهند و بچه‌ها مدت زمان بیشتری در مدرسه حضور دارند، هزینه کلاس‌های فوق برنامه آنها در طول سال تحصیلی اخذ می‌شود. معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه به‌جز پول بیمه و کتاب‌های درسی که از طریق سایت پرداخت می‌شود مدارس هنگام ثبت‌نام حق دریافت هیچ هزینه‌ای را از والدین ندارند ادامه داد: اگر این کار انجام شود مدیر مدرسه تخلف کرده و با او برخورد می‌شود.
توانمندسازی معلمان در تابستان امسال
طریفی با بیان اینکه کیفیت‌بخشی مدارس دولتی یکی از دستور کارهای اصلی و برنامه اولویت‌دار وزارت آموزش است گفت: از دو سال پیش برنامه‌ریزی در مورد کیفیت‌بخشی آغاز شده که براساس آن معلمان توانمند و با کیفیت جذب آموزش و پرورش می‌شوند.
او با بیان اینکه شیوه‌های جذب معلم و شناسایی آنان از طریق آزمون‌های استخدامی تغییر کرده، هدف از این کار را انتخاب شایسته‌ترین معلمان با عناصر و مولفه‌های عالی عنوان کرد.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش کیفیت‌بخشی معلمان را بسته به شرایط مختلفی اعلام کرد و ادامه داد: کیفیت‌بخشی به نیروی انسانی بستگی دارد که شیوه جذب تغییر و توانمندسازی معلمان از سال گذشته به صورت جدی و حضوری بعد از یک دهه آموزش‌های مجازی ضمن خدمت برگزار شد. سال گذشته در قالب طرح شهید همت به صورت متفاوتی کار توانمندسازی معلمان انجام شده که با تشکیل حلقه‌های علمی در طول سال‌تحصیلی معلمان حمایت و پشتیبانی می‌شوند. طریفی با بیان اینکه امسال هم برنامه جدی در خصوص توانمندسازی معلمان در دستور کار است گفت: این کار در طول تابستان انجام می‌شود تا معلمان با آمادگی بیشتری تدریس در مهرماه را آغاز کنند. او با بیان اینکه مهم‌ترین عنصری که کیفیت را تضمین می‌کند معلم است عنوان کرد: باید تلاش شود توانمندترین معلم انتخاب و سپس برای توانمندترسازی آنها تلاش شود.
اجرای آزمایشی اصلاح و بازنگری کتاب‌های درسی اول ابتدایی‌ها
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش یکی دیگر از عناصر کیفیت‌بخشی را بحث برنامه درسی عنوان کرد که سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور کارهای مطالعاتی را برای اصلاح و بازنگری برنامه‌های درسی انجام می‌دهد. معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه این کار زمان‌بر است اظهار کرد: امسال از دوره اول ابتدایی کار مطالعاتی اصلاح و بازنگری کتاب‌های درسی به صورت بسیار محدود و آزمایشی در بعضی از مدارس در پایه اول را سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور در دستور کار دارد که به تدریج در طول سال‌های آتی انجام می‌شود.
طریفی با بیان اینکه یکی دیگر از کارهای کیفیت بخشی توجه به زیرساخت‌ها است گفت: سازمان نوسازی به صورت میانگین روزانه هشت مدرسه در دو سال اخیر ساخته است که با این کار سرانه آموزشی به استاندارد مطلوب نزدیک شده است.
شرط معدل برای ثبت نام در مدارس ابتدایی دولتی ممنوع
او در پاسخ به سوال شرط معدل مدارس ابتدایی جهت ثبت‌نام دانش‌آموزان اظهارکرد: هیچ مدرسه‌ای اجازه ایراد گرفتن معدل را در دوره ابتدایی ندارد زیرا اصولا معدلی وجود ندارد و کار به صورت توصیفی انجام می‌شود؛ مدرسه مکلف است دانش‌آموزی را که در محدوده جغرافیایی مدرسه زندگی می‌کند، ثبت‌نام کند و اگر مشکلی وجود داشته باشد ادارات آموزش و پرورش به موضوع رسیدگی و با مدیر مربوطه برخورد لازم انجام می‌شود.
