به گزارش اقتصادران، رییس سازمان توسعه تجارت با اشاره به آمار تجارت خارجی کشور در سال گذشته و جاری گفت: در سال گذشته ارزش صادرات ۴۹.۳ میلیارد دلار بود که از نظر وزن ۹.۸ درصد افزایش داشت؛ اما از نظر ارزش متاسفانه ۸.۹ درصد کاهش پیدا کرد. همچنین واردات کشور در سال گذشته ۶۶.۲ میلیارد دلار بود که از نظر وزن ۴.۴ و از نظر ارزش ۹.۸درصد افزایش داشته است. در نتیجه تراز تجاری منفی ۱۶.۸ میلیارد را در سال گذشته در تجارت غیرنفتی داشتیم و کل ارزش تجارت کشور در سال گذشته ۱۱۵ میلیارد دلار بود.
وی در ادامه آمار شش ماهه اول امسال را اظهار کرد و گفت: در شش ماهه اول امسال ۷۰ میلیون تن صادرات به ارزش ۲۵.۸ میلیارد دلار انجام شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳.۴ درصد افزایش وزن و ۶.۵ درصد افزایش ارزش داشته است و تراز تجاری کشور در نیمه اول امسال نسبت به نیم سال ابتدایی سال گذشته منفی ۷ میلیارد دلار بود.
دهقان پنج مقصد صادراتی اول کشور را در سال جاری چین، عراق، امارات، ترکیه و افغانستان اعلام کرد و گفت: این پنج کشور در مجموع هفتاد و پنج درصد صادرات ما را به خود اختصاص دادند.
وی در ادامه به واردات کشور در نیمه اول امسال پرداخت و توضیح داد: در نیمه ابتدایی سال جاری، ۱۸.۲ میلیارد تن واردات داشتیم که ارزش آن به بیش از ۳۲ میلیارد دلار رسید.
معاون وزیر صمت از تراز تجاری منفی ۷ میلیارد دلاری در نیم سال اول امسال خبر داد و از امارات، چین، ترکیه، آلمان و هند به عنوان اصلیترین مبادی وارداتی یاد کرد که ۷۹درصد واردات کشور از آنها انجام میشود.
دهقان دهنوی چهار دلیل را عامل منفی شدن تراز تجاری در سال گذشته دانست و توضیح داد: کاهش قیمتهای جهانی به ویژه در مورد کالاهای پتروشیمی و کاهش ۵.۳ میلیارد دلاری صادرات گاز سبب این اتفاق شد اما موضوع وضع عوارض صادراتی بر کالاهای خام و نیمه خام کشور تاثیر زیادی داشته است. سازمان توسعه تجارت در کل با اینکه صادرات این مواد هنر نیست موافق است اما از نظر نحوه برخورد با صادرکنندگان این کالاها مخالف است و راهکار مقابله با این صادرات را سرمایهگذاری برای تولید مواد با ارزش افزوده میداند.
وی خاطرنشان کرد: عوارض باید به گونهای بر این کالاها طراحی شود که انگیزه سرمایهگذاری برای کالاهای با ارزش افزوده ایجاد شود نه اینکه با امور سلبی کشور را از ارز حاصل از صادرات مواد خام و نیمه خام محروم کنیم با توجه به اینکه بازارهایی که از دست رفتند دیگر به راحتی به دست نمیآیند و میتوان از منابع حاصل از صادرات کالاهای نیمه خام به کالای با ارزش افزوده اقدام کرد. همچنین وضع قوانین خلقالساعه و ایجاد محدودیت برای بازرگانان و انباشت قوانین بعضا متعارض فرآیند صادرات را بهشدت مختل کرده و صادرکننده را چنان در تله مقررات گیر میاندازد که صادرکنندگان از ترک عرصه صادرات میگویند.
وی محدود بودن مقاصد صادراتی را تایید کرد و گفت: مقاصد صادراتی ما محدود هستند اما برخی از آنها میتوانند منطقهای باشند برای صادرات دوباره بهطور مثال امارات همین نقش را دارد.
دهقان دهنوی درباره پیوستن ایران به سازمان توسعه تجارت گفت: قطعا هیچ کارشناس باسوادی رد نمیکند که ایران باید به سازمان تجارت جهانی بپیوندد و این یک الزام است اما چون در سنوات اولیه تأسیس این پیمان قاطعیت لازم نداشتیم موفق نشدیم. ما نیروهای توانمندی در سازمان توسعه تجارت داریم که به کمک آنها میتوانیم در حد توان این امر را محقق کنیم. در سازمان تجارت بر پیوست ایران به سازمان تجارت جهانی کار میکنیم البته تصمیمگیری به مراجع بالاتر برمیگردد و در صورتی که موافقت شود کار اجرایی آن در سازمان آغاز میشود.
معاون وزیر صمت درباره فاصله نرخ نیما با نرخ ارز در بازار آزاد گفت و توضیح داد: این اختلاف مشکلزا است و به ایجاد زمینههای فساد و رانت و نارضایتی صادرکنندگان و واردکنندگان اصیل انجامیده و زمینه فعالیت افراد رانتجو در تجارت را فراهم آورده است، یکی از راههای تسهیل یا تجارت رفع نظام چند نرخی است و ما باید با سرعت بیشتر به سمت کاهش فاصله ارز نیما و ارز آزاد برویم.
وی درباره عضویت ایران در سازمانهای منطقهای گفت: برای توسعه تجارت شروطی وجود دارد و وارد شدن به پیمانهای تجاری شرط لازم است اما شرط کافی نیست. این امر فرصتهایی را به وجود میآورد از جمله اینکه هماهنگیهایی بین ایران و طرفهای تجاری ایجاد میشود، ما در تحریمها برای توسعه تجارت مشکلات زیادی داریم و امکان نقل و انتقالات وجود ندارد و برای تاجران ما امکان تبادلات مالی از مسیرهای رسمی وجود ندارد و آنها از راهکارهای غیررسمی باید این کار را انجام دهند با این حال تحریمها به این معنی نیست که ما متوقف شویم و پیمانهای منطقهای در همین فضا ایجاد میشود. من اذعان دارم کارایی روشهای کنونی مانند روشهای رسمی کارایی ندارد و احساس من هم مثل شما این است که ظرفیتها محدود است اما به معنی متوقف شدن نیست و با ابتکار عمل میتوانیم با محدودیتها برخورد کنیم.
وی در مورد بیشاظهاری و کماظهاری بازرگانان گفت: حتما در آمار اعلامی صادرات و واردات کماظهاری و بیش اظهاری وجود دارد و اینها به دلیل تفاوت نرخ ارز است و این امر تمایل به بیش اظهاری و کم اظهاری را افزایش میدهد و این هم از نتیجه منفی دو نرخی بودن است و در آمار اعلامی باید درخواست خطا را در نظر بگیریم و این خوب نیست که نتوانیم به تراز تجاری اعتماد کنیم. این امر مطلوب نیست اما این یک واقعیت علنی است که فاصله نرخ ارزها در بازار آزاد و نیما انگیزه را برای کماظهاری و بیش اظهاری بالا میبرد. اما نمیتوان نتیجه گرفت که تراز تجاری ما منفی نیست.