بازارهای سرمایه یکی از قدرتمندترین ابزارها در ارتقای رشد اقتصادی و تولید ثروت هستند، زیرا جابهجایی مقادیر زیادی سرمایه از مناطق مختلف جغرافیایی را با سهولت نسبی تسهیل میکنند. معاملهگران در بازار سرمایه از مکانهای معاملاتی که زیرساختهایی را برای فعالیت بازارهای سرمایه فراهم میکنند تا شرکتهای سرمایهگذاری که خدمات کارگزاری، مدیریت پرتفوی و مشاوره مالی را ارایه میکنند، متغیر است. با توجه به این موضوع، بازارهای سرمایه در نقاط مختلف جهان از جمله ایران در معرض خطرات مختلفی ناشی از مجموعه خدمات و محصولات ارایه شده توسط فعالان بازار هستند که از جمله به پولشویی و سایر اشکال جرایم مالی مربوط میشود. اما پرسش کلیدی آن است که این مکانیسم پولشویی و تخلف در بازارهای سرمایه چطور بروز میکند؟
مصادیق زیادی از معاملات و انواع بازارهای سرمایه وجود دارد که در عمل به عنوان جرایم اصلی اوراق بهادار و مرتبط با پولشویی تلقی میشوند.
برخلاف سایر بخشهای مالی، ریسکهای پولشویی در حوزه اوراق بهادار و سرمایهگذاری بیشتر در مرحله «لایهگذاری و ادغام» از سه مرحله پولشویی مشهود است تا مرحله «جایگذاری». در اکتبر ۲۰۰۹، گروه ویژه اقدام مالی گزارشی با عنوان پولشویی و تامین مالی تروریسم در بخش اوراق بهادار منتشر کرد که بینش کاملی را در مورد اینکه چگونه مجرمان و عاملان ممکن است از طریق شرکتهای اوراق بهادار پولشویی یا فعالیتهای تروریستی را تامین مالی کنند و چگونگی تحقق آن ارایه کرد. بر این اساس وجوه غیرقانونی میتواند به دنبال فعالیتهای غیرقانونی که از طریق شرکتهای سرمایهگذاری انجام میشود، ایجاد شود.
ارزیابی دقیق ریسک: به منظور مبارزه موثر با پولشویی و تامین مالی تروریسم، فعالان بازار باید تمام خطراتی را که در معرض آنها قرار دارند درک کنند، بدانند که چگونه چنین ریسکهایی میتوانند خود را در عملیات نشان دهند و یک رویکرد کاملا مبتنی بر ریسک را برای استفاده از منابع موجود به کار گیرند.
سیستمها و کنترلهای پیچیده: فعالان بازار باید تمام سیستمها و کنترلهای لازم را متناسب با ماهیت، اندازه و پیچیدگی کسبوکار ارایه شده به سرمایهگذاران داشته باشند تا اطمینان حاصل کنند که میتوانند خطرات ناشی از پولشویی و تامین مالی تروریسم را بهطور موثر کاهش دهند. ترتیبات حاکمیتی مناسب برای تخصیص شفاف مسوولیتهای نظارتی و نقشهای رهبری به مدیریت ارشد که به نوبه خود توسعه و اجرای طرح نظارت بر انطباق و AML را ارزیابی میکند، اساسی است… (ادامه دارد)