به گزارش اقتصادران، حرف زدن از مشکلات پرستاران دیگر به موضوعی نخ نما بدل شده است اما حتی در روزی که عنوان خبرنگار را یدک میکشد باز هم باید از مشکلات این قشر گفت. از بی مسوولیتی مسوولانی که هر بار وعده بهتر شدن وضعیت را میدهند و در نهایت اتفاقی که رخ میدهد بلند شدن صدای اعتراض و نارضایتی کسانی که بیشترین بار حوزه سلامت را به دوش میکشند. در نشست خبری که رییس کل سازمان نظام پرستاری به مناسب روز خبرنگار برگزار کرد اخبار خوشایندی از وضعیت پرستاران عنوان نشد. همهچیز به یک نقطه ختم میشود و آن دلزدگی کسانی است که روزگاری نه چندان دور (دوران پاندمی کرونا) جان خود را به دست گرفته بودند و برای بهبود بیماران از هیچ تلاشی دریغ نمیکردند. تعداد قابل توجهی از آن بر سر همین انجام وظیفه جان باختند اما این باعث نشد بقیه عقب بکشند و بگذارند احساس ترس بر إحساس وظیفهشان غلبه کند.
حوزه سلامت تعطیل شدنی نیست
وظایف سازمان نظام پرستاری
نجاتیان با بیان اینکه سازمان نظام پرستاری یک سازمان عمومی غیرحاکمیتی است، توضیح داد: قانونگذار، وظایف حاکمیتی و عمومی برای سازمان نظام پرستاری تعریف کرده است. وظایف سازمان نظام پرستاری بر مبنای قانون شامل «آموزش»، «پژوهش و توسعه تحقیقات»، «استانداردسازی»، «ارتقاء کیفیت مراقبتهای پرستاری»، «دفاع از حقوق مردم»، «دفاع از حقوق مادی و معنوی پرستاران» و «نظارت بر ارایه خدمات سلامت» میشود. او گفت: حدود ۲۰ سال از عمر سازمان نظام پرستاری میگذرد و شاید بتوان گفت طی این مدت به واسطه مطالبات معیشتی پرستاران، تمام وظایف سازمان نظام پرستاری دیده نشده است. اگرچه سازمان نظام پرستاری برای استانداردسازی خدمات تلاش کرده اما راه زیادی در این مسیر وجود دارد. او با بیان اینکه تمام دولتها موضوع سلامت جزو اولویتهای خود برشمردهاند، گفت: سازمان نظام پرستاری طی حیات ۲۰ ساله خود همواره همراه دولتها چه اصولگرا و چه اصلاحطلب بوده و نگاه سیاسی به دولتها نداشته است. نجاتیان با بیان اینکه جامعه پرستاری کشور حدود ۳۰۰ هزار نفر است، افزود: جامعه پرستاری کشور میتواند با ورود به عرصه سیاستگذاری به وزارت بهداشت کمک کند.
وضعیت افزایش تعداد پرستاران بهبود نیافته است
نجاتیان با بیان اینکه نظام سلامت با چالش بزرگ کمبود نیروی متخصص مواجه است، خاطرنشان کرد: متاسفانه آمار دقیقی در ارتباط با تعداد پرستاران شاغل در دسترس نیست اما نسبت پرستار به تخت در کشور حدود یک است. وضعیت افزایش تعداد پرستاران در سالهای گذشته بهبود نیافته و استخدامیهای اخیر نیز به تعداد پرستاران شاغل چندان اضافه نکرده است. رییسکل سازمان نظام پرستاری با اشاره به آزمونهای استخدامی بیان کرد: برخی از نیروهای شاغلی که به صورت قراردادی یا پیمانکاری اشتغال داشتند، تبدیل وضعیت را تجربه کردند و همچنین پرستارانی که به تازگی جذب شدند رای بیمارستانهای تازهتاسیس بهکار گرفته شدند. با توجه به بازنشستهشدن نیروهای پرستار میتوان گفت که عملاً به تعداد پرستاران اضافه نشده است.
او با بیان اینکه مهاجرت پرستاران دغدغهها و نگرانیهای اصلی سازمان نظام پرستاری به حساب میآید، توضیح داد: عوامل متعددی مانند مسائل سیاسی، مسائل بینالمللی و مسائل موجود در نظام سلامت سبب میل به مهاجرت میشود. مساله مهاجرت را نباید با نگاه تکبعدی بررسی کرد بلکه باید با نگاه چندوجهی به این موضوع پرداخت.
نجاتیان درباره تعداد پرستارانی که تن به مهاجرت دادهاند، تاکید کرد: بررسیها بیانگر این است که درخواستهای مهاجرت که به سازمان نظام پرستاری ارسال میشود طی بازه زمانی ۲ ساله یعنی از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، حدود دو برابر افزایش یافته است. افزایش درخواستها برای مهاجرت، یک هشدار به حساب میآید. رییسکل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: حدود ۲۰ درصد از ظرفیت آموزش پرستاری کشور، میل به مهاجرت دارند و درخواست مهاجرت میکنند اما تعداد افرادی که تن به مهاجرت میدهند مشخص نیست. او با بیان اینکه وضعیت استخدامی جزو علل مهاجرت پرستاران حسوب میشود، گفت: اگرچه وزارت بهداشت نسبت به برگزاری آزمون استخدامی رخواستهایی داشته اما سازمان اداری و استخدامی کشور با توجه به نرمهای موجود در کشور با افزایش تعداد پرستاران موافق نیست. نجاتیان با اشاره به مولف «نسبت پرستار به تخت» خاطرنشان کرد: متاسفانه در ارتباط با موضوع نسبت پرستار پرستار به تخت در کشور اختلاف نظر وجود دارد. سازمان نظام پرستاری و وزارت بهداشت درباره نسبت پرستار به تخت، عددهای مدنظر خود را اعلام کردهاند اما سازمانهای «اداری و استخدامی» و «برنامه و بودجه» که مسوولیت صدور مجوز جذب پرستار را برعهده دارند عددهای مدنظر وزارت بهداشت و سازمان نظام پرستاری را نپذیرفتهاند. رییسکل سازمان نظام پرستاری ادامه داد: موضوع استخدام پرستار باید در کانون توجه دولت چهاردهم قرار گیرد. اگر خواهان تقویت نظام درمانی هستیم باید برای هر تخت بیمارستانی، ۱.۸ پرستار در دسترس باشد. همچنین عدد کارشناسی شده برای نسبت تیم پرستاری به تخت معادل ۲.۵ است.
وی با بیان اینکه کمبود پرستار سبب اضافه کار اجباری شده، افزود: زنان حدود ۷۰ درصد جامعه پرستاری را تشکیل میدهند و به دلیل کمبود نیروی پرستاری باید اضافه کار اجباری را تجربهکنند. پرستاران علاوه بر وظایف شغلی باید وظایف زندگی شخصی خود را انجام دهند و بررسیها بیانگر این است که گاهی میزان اضافه کاری آنها به ۸۰ ساعت میرسد. میزان دریافتی پرستاران با سختی کار آنها منطبق نیست و دریاقتی پرستاران برای هر ساعت حدود ۳۰هزار تومان است. میزان دریافتی پرستاران برای یک ساعت حدود ۱۸۰ هزار تومان است که حتی پاسخگوی هزینههای رفتوآمد آنها نیست. موضوع دریافتی پرستاران در دستور کار کمیته دستمزد وزارت بهداشت قرار گرفته است و در دولت چهاردهم بهشدت پیگیری میشود.
پرداخت دیرهنگام معوقات پرستاری
رییسکل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه برخی دانشگاههای علومپزشکی تفسیرهای نادرستی از قوانین دارند، گفت: «قانون ارتقاءبهروری» فرصت کار کردن با شرایط بهترها برای پرستاران فراهم کرده که در نهایت خدمات بهتری به مردم ارایه دهند. تفاسیر نادرست برخی دانشگاههای علومپزشکی و بخش خصوصی از قانون ارتقاء بهرهوری سبب شده به اهداف این قانون دست نیابیم.
نجاتیان با بیان اینکه پرداخت هنگام معوقات از معضلات جامعع پرستاری به حساب میآید، خاطرنشان کرد: بررسیها بیانگر این است میزان معوقات کارانه پرستاران بهطور متوسط حدود ۸ ماه است. میزان معوقات پرداخت کارانه پرستاران حدود ۹ ماه بود که طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت این میزان به ۸ ماه رسیده است.
ورود دولت چهاردهم به نحوه قراردادها
او با بیان اینکه برخی پرستاران به صورت قراردادی و شرکتی مشغول به فعالیت هستند، گفت: برخی مشاغل مانند پرستاری جزو مشاغل حاکمیتی هستند و با توجه به اظهارات رییسجمهور مبنی بر جلوگیری از استخدام شرکتی از دولت چهاردهم میخواهیم به موضوع چگونگی قراردادهای استخدامی به ویژه پرستارانی که در روزهای کرونایی خدمت میکردند، ورود کند.
نجاتیان با اشاره به معوقات پرداختی و دریافتیهای پرستاران گفت: اگر مسائلی مانند میزان پرداختیها و معوقات پرداختی قابلیت حلشدن ندارد، از پرداخت مالیات مضاعف پرستاران جلوگیری کنیم. گاهیاوقات پرستاران مشمول رداخت مالیات پلکانی میشوند. سازمان نظام پرستاری به منظور برقراری عدالت رخواست میکند که پرستاران مانند پزشکان از سقف معین پرداخت مالیات برخوردار شوند یا مشمول ماهیت مالیاتی باشند.
افزایش ظرفیت رشته پرستاری یک چاقوی دولبه است
وی با بیان اینکه افزایش ظرفیت رشته پرستاری به منظور کمبود نیروی پرستار انجام میشود، اظهار کرد: افزایش ظرفیت رشته پرستاری با هدف رفع کمبود پرستار، یک چاقوی دو لبه است. افزایش کمی آموزش پرستاری باید با افزایش کیفی همراه باشد. آموزش پرستار به فضای بالینی و آزمایشگاهی نیاز دارد. بررسیها بیانگر این است برخی دانشکدههای پرستاری از آزمایشگاه و زیرساخت لازم محروم هستند و این دانشکدهها با فشار سیاسی ایجاد میشوند. افزایش دانشکدهها باید بر مبنای آمایش سرزمینی انجام شود.
آموزش بهیاری، کمبود پرستار را جبران نمیکند
رییسکل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه آموزش بهیاری نمیتواند کمبود پرستار را جبران کند، افزود: اگرچه بهیاران در توسعه نظام سلامت اثرگذار هستند ما نمیتوانند پاسخگوی کمبود پرستار باشند. با توجه به اینکه بیماریهای دنیای امروز بسیار پیچیده هستند، بهیاران نمیتوانند جایگزین نیروی پرستار شوند. با دیدگاهی که در حمایت از مردم داریم باید گفت بهیاران نمیتوانند جایگزین پرستاران شوند و استفاده از نیروی بهیاری میتواند سبب آسیب مردم به ویژه مناطق کمبرخوردار شود. همچنین بهیارانی که در نظام سلامت مشغول به فعالیت هستند باید ارتقا یافته و به پرستار تبدیل شوند. او با اشاره به مدارس آموزش بهداری گفت: تعداد مدارس آموزش بهیاری باید کاهش یابد و اگر کاهش تعداد این مدارس میسر نیست در مسیر جلوگیری از افزایش این مدارس گامبرداریم.
